Á árinu 2022 voru liðin 100 ár frá því að raforkuframleiðsla og -dreifing hófst á Akureyri. Aldarafmælis framleiðslu og dreifingu rafmagns í bænum var minnst með ýmsum hætti á afmælisárinu. Sjá nánar undir kaflanum kynningarmál.
Norðurorka sér um dreifingu rafmagns innan Akureyrar. Einnig þjónar rafmagnsþjónusta fyrirtækisins öðrum veitum félagsins sem starfa í alls átta sveitarfélögum. Verkefni rafvirkja Norðurorku eru því fjölbreytt og snúa jöfnum höndum að háspennu og lágspennu sem og að stjórnkerfum veitna.
Nýframkvæmdir og viðhald
Aðveitustöðvar Norðurorku eru tvær og tveir aflspennar á hvorum stað til að tryggja betra afhendingaröryggi. Merlin Gerin 11 kV aflrofar í aðveitustöðvum Norðurorku fóru í viðhalds- og þjónustuskoðun í upphafi ársins 2022 og stóðust þeir fyllilega væntingar með hliðsjón af niðurstöðum prófana og mælinga þjónustuaðila.
Í Þingvallastræti voru spennir 1 og þrepaskiptir spennis teknir í reglubundna viðhalds- og þjónustuskoðun og samhliða var hluti búnaðar endurnýjaður. Endurnýjaður var 11 kV liðaverndarbúnaður í aðveitustöð í Þingvallastræti, liðavernd virkniprófuð fyrir rofareiti og virkni staðfest. Við endurnýjun á liðavernd voru ljósbogavarnir tengdar við liðaverndarbúnað til að auka rekstrar- og persónuöryggi. Ofantalin verkefni eru nokkuð kostnaðarsöm. Viðhald og þjónusta rafbúnaðar eru til þess fallin að auka áreiðanleika með það að leiðarljósi að lágmarka ófyrirséð atvik. Mikilvægt er að verkefni sem þessi séu vel undirbúin og skipulögð, ekki síst með tilliti til rekstrar- og öryggismála.
Á árinu voru byggðar þrjár nýjar dreifistöðvar og tvær þeirra teknar í notkun. Fyrst ber að nefna dreifistöð 042 sem stendur við Krossanesbraut 3a en sú stöð þjónar íbúðarhverfi við Holtahverfi norður þar sem uppbygging stendur yfir. Tveimur nýjum dreifistöðvum var komið fyrir við Týsnes sem er iðnaðarsvæði norðan Óðinsness, s.s. sunnan Krossanesborga. Dreifistöð 108 við Týsnes 6a hefur nú þegar verið tekin í rekstur og gera má ráð fyrir að dreifistöð 045 við Týsnes 22a verði tekin í notkun á fyrri hluta árs 2023. Lagðir voru háspennustrengir frá dreifistöð 034 við Hörgárbraut að dreifistöð 085 við Óseyri, með viðkomu í dreifistöð 042. Eldra húsnæði dreifistöðvar 108 hefur verið valinn nýr staður norðan Hamra fyrir tengingu þjónustuaðila á tjaldsvæðinu. Svæðið við Hvannavelli fór í töluverða endurnýjun. Þar var tækifærið nýtt samhliða öðrum framkvæmdum á svæðinu og dreifikerfið styrkt með hliðsjón af uppbyggingu og þörfum viðskiptavina.
Til að auka enn frekar rekstrar- og persónuöryggi var áfram unnið að nýjum stjórnvaka, WinCC, sem gerir starfsfólki m.a. kleift að fylgjast betur með álagi, stöðu og viðvörunum í dreifikerfinu. Samhliða hefur verið unnið markvisst að því að skipta út eldri 11 kV rofabúnaði sem í sumum tilfellum er orðin rúmlega 50 ára gamall. Nýrri búnaður dreifistöðva tengist alla jafna við stjórnvaka WinCC.
Orkuskipti í samgöngum
Orkuskipti í samgöngum á svæðinu hafa farið vel af stað. Í lok árs ´2022 voru tæplega 3 þúsund raf- og tengiltvinnbifreiðar skráðar á svæðinu. Þegar horft er til álags vegna rafhleðslu bifreiða má sjá álagsaukningu. Almennt séð hafa eigendur raf- og tengiltvinnbíla tekið því vel og hlaðið bifreiðar utan álagstíma dreifikerfis, álagstíminn er alla jafna frá kl. 8:00 fram til kl. 22:00 á virkum dögum. Samtímaálag dreifikerfis og hleðsluhegðun bæjarbúa skipar stóran þátt í að nýta dreifikerfi / innviði með hagkvæmum hætti. Álagsstýringar við fjölbýlishús og önnur stærri mannvirki er dæmigerð lausn þar sem lífsgæðum er deilt með jöfnum hætti. Orkuskipti í samgöngum eru og verða hluti af okkar verkefnum. Rafhleðsla samgöngutækja mun færa okkur áhugaverð en jafnframt krefjandi verkefni næstu árin. Þá er afar mikilvægt að minna fólk á að gæta hófs við val á hleðslubúnaði sér í lagi þar sem meðalakstur fólksbifreiða á Íslandi var um 38 km/dag árið 2022. Sjá frekari upplýsingar hér.
Spennubreytingar
Á árinu var unnið við spennubreytingu úr 3x230V kerfi í 3N400/230V hjá viðskiptavinum og var um 140 neysluveitum breytt, samhliða ýmsum framkvæmdum eða skoðunum og framkvæmdum við dreifistöðvar. Spennubreytingum verður haldið áfram á næstu árum og þau tækifæri nýtt sem gefast þegar skipta þarf um lagnir. Hafist var handa við að afleggja dreifistöð 023 sem stendur á horni Gránufélags- og Norðurgötu þar sem uppbygging er fyrirhuguð og staðsetning stöðvarinnar til trafala. Lokið var við að breyta dreifikerfi og spennubreyta á svæðinu sunnan Strandgötu sem fyrsti þáttur í að færa álag yfir á nýja dreifistöð 023 við Strandgötu 14, sem tekur við af eldri dreifistöð. Móahverfi er í hönnun, þétting byggðar, endurbætur og styrking dreifikerfis eru metin samhliða þeim tilfallandi verkefnum.
Öryggismál og rafmagnsöryggisstjórnunarkerfi
Götuskápar Norðurorku eru í dag allir komnir með tvöfalda einangrun sem þýðir að markmiðum okkar um að bæta persónu- og rekstraröryggi er náð hvað þann hluta varðar.
Á árinu var áfram unnið að því að leggja mat á hættusvæði ljósboga (ljósbogaorku) sem er ein af hættunum sem leynast í raforkukerfinu. Verkefnið snýst um að bæta bæði rekstraröryggi og ekki síður öryggi starfsfólks í vinnu við dreifikerfið. Á þeim stöðum sem búið er að leggja mat á ljósbogahættu er komið fyrir viðeigandi varúðarmerkingum og leiðbeiningum um þann hlífðarbúnað sem krafist er á hverjum stað. Þannig er dregið úr hættunni á slysum vegna mögulegra atvika ljósboga.
Strangar reglur gilda um rafmagnsöryggisstjórnunarkerfi rafveitu (RÖSK) sem m.a. fela í sér að hverja dreifistöð skal skoða a.m.k. á 10 ára fresti. Á árinu 2022 voru tuttugu raforkuvirki skoðuð skv. RÖSK Norðurorku. Dreifikerfi út frá viðkomandi raforkuvirki er skoðað út frá eftirlitsáætlun og lagfært eins og þörf er á hverju sinni. Skipt er um þann búnað sem kominn er á aldur og/eða uppfyllir ekki lengur öryggiskröfur. Faggild skoðunarstofa tók út innri skoðanir dreifiveitu, þar sem framkvæmdar voru ytri skoðanir skv. opinberum kröfum sem og u.þ.b. 1/3 hluti öryggisstjórnunarkerfisins. Til að sannreyna að innri skoðanir Norðurorku séu samkvæmt opinberum kröfum er 1/3 hluti þeirra endurskoðaður af faggildri skoðunarstofu.
Til baka - Yfirlit yfir starfsemina